• car.jpg
  • garden.jpg
  • gp.jpg
  • straberi.jpg
  • tomato.jpg
  • Untitled-1.jpg

اهمیت ماده آلی خاک

اهمیت قابل توجه مواد آلی خاک، به عنوان یک از اصلی ترین عوامل ایجاد تمایز بین گرد و خاک مخل و خاک حاصلخیز با قابلیت تولید محصول، لزوم مطالعات دقیق بر روی ساختار و خصوصیات آن را توجیه می نماید. ماده آلی با شرکت در فرایند ها و واکنش های متعدد، از دیدگاه های گوناگون بر خاک تاثیر گذار بوده و به عنوان بخش جدایی ناپذیری از سامانه زنده خاک در نظر گرفته می شود.

ماده آلی خاک (SOM) به عنوان اصلی ترین منبع انرژی برای ریزموجودات خاکزی و نیز منبع غنی از انواع عناصر غذایی ضروری برای گیاه، در استمرار چرخه های بیوژئوشیمیایی و تداوم حیات در خاک ضروری است. وجود ماده آلی در سطوح مناسب با تاثیر بر پاره ای از ویژگی های فیزیکی همچون خاکدانگی، تهویه، نفوذپذیری، ظرفیت نگه داری آب و خصوصیات گرمایشی، موجب بهبود و پایداری ساختمان خاک می شود. ایجاد بستر مناسب جهت استقرار گیاهان، کاهش میزان فرسایش، جلوگیری از هدر رفت خاک و بهبود کیفیت آب و هوا و نیز تعدیل گرمایش جهانی از جمله پیامد های پایداری ساختمان خاک در حضور ماده آلی است. از مهمترین خصوصیاتی که SOM را به جزئی فعال در خاک تبدیل می کند، می توان به خواص شیمیایی منحصر به فرد آن مانند ظرفیت تبادل کاتیونی بالا، قدرت بافری و قابلیت ایجاد کمپلکس ها با انواع ترکیبات آلی و غیر آلی طبیعی و انسان زاد اشاره کرد.

ماهیت پیچیده و سرشت ویژۀ ماده آلی خاک، بیش از دو قرن است که توجه دانشمندان را به خود جلب کرده است. در مطالعه موادی با منشاء آلی، خاکشناسان در ابتدا به دستاورد های حوزه های علمی دیگر همچون شیمی آلی و بیوشیمی متکی بوده اند. این فرایند تحقیق، به ویژه در رابطه با پژوهش پیرامون ترکیباتی همچون کربوهیدرات ها، ترکیبات حاوی نیتروژن و لیپید ها صادق بوده است. با این وجود، مطالعه شیمی مواد هیومیکی در انحصار دانشمندان شیمی خاک می باشد. مطالعه ساختار مواد آلی خاک، به علت رابطه تنگاتنگ آن با رفتار شیمیایی و برهمکنش آن با سایر اجزای خاک از اهمیتی ویژه برخوردار است. تبیین ویژگی های ساختاری ماده آلی، به خاک شناسان این امکان را می دهد تا به شکلی موثر و کارا در حل مشکلات مختلف در حوزه کشاورزی و محیط زیست کوشا باشند.